Een klant vertelde ons dat een aantal mensen haar hadden afgeraden een mediator in te schakelen om de scheiding te regelen, omdat “een mediator niet voor je belangen opkomt”. We hebben dat geluid wel vaker gehoord en het heeft te denken gegeven. Waar komt dat beeld vandaan? Een mediator komt wel en niet voor je belangen op.

Mondig

De bedoeling van mediation is dat beide partners, onder begeleiding van een mediator, samen een gesprek voeren over de wijze waarop hun leven er na de scheiding uit moet komen te zien. Dat veronderstelt een bepaalde machtsgelijkheid. Een van de twee moet niet zo dominant zijn, dat de ander geen ruimte krijgt. Je moet allebei goed geïnformeerd zijn en de vrijheid voelen om de juiste beslissing te nemen. Mediation gaat in beginsel uit van mondige, zelfstandige mensen die het vermogen hebben om beslissingen te overwegen en vervolgens te nemen.

Machtsongelijkheid

Maar die totale machtsgelijkheid is natuurlijk niet altijd het geval. Het komt regelmatig voor dat een van de twee minder geïnformeerd is (over de financiën bijvoorbeeld), op bepaalde gebieden een voorsprong heeft (de invloed op de kinderen bijvoorbeeld) of dat er een dominante partij aan tafel zit, die gewend is om te bepalen hoe de dingen werken. Het is dan de taak van de mediator om dit te signaleren en waar mogelijk de minder machtige partij te verstevigen. Dat kan door bespreekbaar te maken dat een van de twee weinig ruimte krijgt en te onderzoeken of daar wat aan te doen is. Of door voor te stellen om een onafhankelijke adviseur (dat kan een advocaat zijn of een accountant) bij de hand te nemen, die degene wijst op zijn/haar rechten en plichten. En als het niet anders kan, kan de mediator een duidelijke leidende rol op zich te nemen. Meestal is dat voldoende en kunnen er door beide partijen weloverwogen beslissingen genomen worden.

Soms toch een eigen advocaat

Maar soms is de machtsongelijkheid groot. En kan mediation zelfs gebruikt worden als een manier om tijdens het scheidingsproces nog grip op de ander te hebben. Als we dat beginnen te vermoeden, zullen we dat eerst aankaarten, soms een gesprek met partijen afzonderlijk voorstellen om ons beeld te bevestigen en als het echt niet anders is, degene die niet bij machte is om voor zichzelf op te komen adviseren om een eigen advocaat te nemen, die wel voor zijn/haar belangen op komt.

Wel en niet

Het beeld dat een mediator niet voor je belangen opkomt, klopt dus wel en niet. Een mediator komt namelijk altijd voor je belangen op, maar niet alleen voor die van de een, ook voor die van de ander. Want een succesvolle mediation valt of staat met neutraliteit en onpartijdigheid van de mediator.

Echtscheiding Nijmegen