Een gevolg van het grote aantal scheidingen is de toename van het aantal kinderen dat in samengestelde gezinnen opgroeit. Samengestelde gezinnen kunnen allerhande vormen hebben. Ouders en stiefouders kunnen samenwonen of getrouwd zijn. Stiefouders kunnen zelf kinderen hebben die bij hen wonen of die bij de andere ouder wonen en waarvoor zij kinderalimentatie betalen. Stiefouders kunnen zelf geen kinderen hebben en wel of niet kinderen krijgen met de nieuwe partners. En er kan bij de moeder een samengesteld gezin zijn en bij de vader.

Wie betaalt?

Wie is er verantwoordelijk voor de kosten van de kinderen? In de eerste plaats zijn dat natuurlijk de biologische (of juridische i.g.v. adoptie bijvoorbeeld) ouders. Maar hoe wordt er bepaald hoeveel een ieder moet bijdragen? Deze vraag wordt regelmatig aan rechters voorgelegd. Het antwoord is niet simpel en er zijn veel partijen bij betrokken.

Een getrouwde stiefouder betaalt mee

Het wordt ingewikkeld omdat een stiefouder ook onderhoudsplicht krijgt op het moment dat hij/zij trouwt met iemand die een kind heeft dat tot het gezin behoort. Daarmee wordt hij/zij namelijk ook onderhoudsplichtig. Een stiefouder die samenwoont heeft geen onderhoudsverplichting. Zelfs als er sprake is van family life: een mooi woord voor samen de dagelijkse bezigheden delen, een gezin vormen. Hoeveel een kind met de samenwonende stiefouder omgaat maakt dus niet uit. Hoe hiernaar gekeken wordt in het geval van co-ouderschap is niet helemaal duidelijk.

Draagkracht

Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen stiefkinderen en biologische kinderen. De beschikbare draagkracht (dat wat ouders en stiefouders te besteden hebben) wordt gelijk over de kinderen verdeeld. Dus als een man die zelf kinderen heeft opnieuw trouwt met een vrouw die kinderen heeft, kan het zo zijn dat het geld dat hij beschikbaar heeft over alle kinderen moet worden verdeeld. Juridisch probleem is dat het geschil over de bijdrage aan een kind zich altijd tussen de ouders afspeelt en derden (de stiefouders) hun financiële gegevens moeten overleggen. Als zij dat weigeren (en dat kan), dan wordt er een schatting gemaakt.

Behoefte

De behoefte van kinderen (dat wat zij maandelijks nodig hebben) wordt bepaald op basis van de levensstandaard van hun ouders ten tijde van hun relatie/huwelijk. Het kan dus zijn dat stiefzussen/broers, samen woonachtig in een huis, een verschillende behoefte hebben. Waarbij er ook nog rekening gehouden moet worden met eventueel ontvangen kinderalimentatie van de andere ouder of eventueel te betalen kinderalimentatie aan een andere ouder.

Ingewikkeld!

Als je dan ook nog eens allerhande bijzondere situaties meeneemt, waarin verschillende belangen kunnen worden afgewogen, kun je je voorstellen dat dit zeer ingewikkelde materie is. Een berekening maken is bijna onmogelijk. Het leidt tot veel rechtszaken met vonnissen die door (in ieder geval een van) partijen als oneerlijk worden ervaren.

Afschaffen

Afschaffen die onderhoudsplicht voor stiefouders, zou je zeggen. Mr. A. Roelvink-Verhoeff zegt dat een stuk mooier op www.rechtspraak.nl:

“De oorzaak van de complexiteit ligt niet in de berekening, maar in de noodzaak tot vergelijken van de uitkomst daarvan door de grote toename van het aantal samengestelde gezinnen en de onderhoudsplicht van stiefouders. (..) Winst kan worden behaald door stiefouders buiten beschouwing te laten en mensen alleen onderhoudsplichtig te laten zijn voor de ‘eigen’ kinderen. Waarmee dan ook meteen het niet uit te leggen verschil in behandeling tussen gezinnen met kinderen waarin de nieuwe partners enkel samenwonen en die waarbij de partners trouwen wordt opgeheven. Maar voor die vereenvoudiging is de wetgever nodig, want de onderhoudsverplichting van de stiefouder staat in de wet, niet in de alimentatienormen.”

Meer lezen over stiefouders en samengestelde gezinnen:

Stiefouder zijn is moeilijk

Een co-ouderende stiefmoeder heeft het nog zwaarder

Echtscheiding Nijmegen