Als je uit elkaar gaat en je hebt een baby of dreumes, dan sta je voor de volgende uitdaging: hoe kun je je baby een stabiele basis geven bij de primaire hechtingsfiguur en er tegelijkertijd voor zorgen dat hij zich veilig hecht aan de andere ouder? Het antwoord op deze vraag is, door in stappen of fases naar te kijken. Deze zouden in het ouderschapsplan beschreven moeten worden. Je beschrijft dan naar welke zorgverdeling je uiteindelijk toe wilt en in welke stappen je daar naartoe werkt. Voorbeelden van deze fases, beschrijven we in dit artikel. We hebben dit ontleend aan het boek “Een ouderschapsplan maken” van Peter Vermeulen. In zijn boekje geeft hij ook concrete voorbeelden van regelingen op de verschillende leeftijden. Dit is een artikel in de reeks Scheiden met een baby.

Regelingen vanaf de geboorte tot 9 maanden

Als uitwonende ouder (meestal is dat de vader en dat zullen we vanaf nu ook zo noemen) is het goed om een paar keer per week contact te hebben met je baby. Doe dan wat met je kind: in bad, naar bed, eten geven. Zo bouw je een band op. Als je niet eerder betrokken was bij de verzorging is het ’t best om dat bij de moeder thuis te doen. Een paar keer per week (om de 2 of 3 dagen) een paar uurtjes, als jullie dat op kunnen brengen zonder dat er onderlinge spanningen zijn. Als je de verzorging eenmaal onder de knie hebt en het kindje reageert goed op je, kun je de tijd uitbreiden.

Als je voor de scheiding allebei actief en betrokken was bij de verzorging, kun je voorzichtig beginnen met overnachtingen. Of dat werkt hangt natuurlijk ook af van de manier waarop jullie met elkaar omgaan. Als er veel stress en ruzie is, kan een langere scheiding van de moeder een baby een onveilig gevoel geven. Een langdurige scheiding (meer dan een dag) met de moeder moet je sowieso vermijden.

Regelingen van 9 tot 18 maanden

Op deze leeftijd kunnen kinderen nog altijd bang worden als de moeder afwezig is en het niet kan troosten. Overzicht en structuur blijven belangrijk: gewoontes en regelmaat moeten de ouders met elkaar afstemmen en zoveel mogelijk hetzelfde houden. Ook op deze leeftijd is het belangrijk dat er regelmatig contact is met de vader, minstens iedere 3 tot 4 dagen (waarbij de vader de zorgtaken overneemt) is nodig voor een gezonde hechting.

Ook hier geldt, als de vader niet eerder echt betrokken was bij de verzorging is het verstandig dat hij een paar keer per week op bezoek komt en wat zorgtaken op zich neemt. Zo gaat een baby zich ook bij de vader veilig voelen en kan de baby zich aan hem hechten. Als er veel spanningen zijn of ruzie, zou het kindje ook korte bezoekjes aan de vader kunnen brengen. Het is goed als deze bezoekjes er iedere keer hetzelfde uitzien. Bijvoorbeeld hetzelfde tijdstip in de ochtend of de middag, met slaapje en de bekende rituelen.

Als de opvoeding en verzorging voor de scheiding al samen werd gedeeld, kan het logisch zijn om vanaf nu naar co-ouderschap toe te werken.

Regelingen van 18 tot 36 maanden

Als je in deze periode gaat scheiden hebben kinderen zich meestal al goed gehecht aan beide ouders. En het kind kan al beter omgaan met verschillende opvoedstijlen. Separatieangst (de angst om van de moeder gescheiden te worden) kan voorkomen, waardoor het wisselen van huis soms moeilijk kan zijn. Dat is normaal. Dat betekent niet per se dat de vader geen goede ouder is of dat het kind niet bij hem wil zijn. Een duidelijk schema (met herhaling en regelmaat) en het stimuleren van de relatie met de andere ouder maakt de wisselingen een stuk gemakkelijker. Een dreumes is zeer gevoelig voor spanningen en boosheid tussen de ouders.

Als de vader voor de scheiding niet veel betrokken was bij de dagelijkse zorg zou je een contactmoment van om de 2 of 3 dagen kunnen afspreken en daarnaast misschien een overnachting. Als beide ouders betrokken waren bij de opvoeding en verzorging kun je beginnen toe te werken naar 2 of 3 dagen weg bij de moeder.

Tip: zet een foto met de afwezige ouder op de slaapkamer van je kindje en kijk er samen naar voor het slapen gaan.

Op welke leeftijd co-ouderschap?

Er zijn pedagogen die vinden dat co-ouderschap pas kan vanaf 5 jaar. Onder andere omdat er op 4-jarige leeftijd al een grote verandering plaatsvindt, namelijk dat het kind dan naar de basisschool gaat. Dat kan voor sommige ouders te lang duren. Over het algemeen is men het erover eens dat co-ouderschap voor kinderen onder 3 jaar geen geschikte regeling is, omdat het kind dan te lang gescheiden is van de primaire hechtingsfiguur. Als het kind nog geen 3 jaar is, heeft het ook te weinig besef van tijd. Je kunt niet uitleggen wanneer het weer naar de andere ouder gaat.

Echtscheiding Nijmegen