Het is goed om aan vergeving te werken, vooral als je samen kinderen hebt. Maar misschien denk je dat je je ex nooit wilt vergeven, omdat je wilt dat hij of zij blijft voelen wat je is aangedaan? Misschien voel je je zo verraden, bedrogen of gekwetst dat het onmogelijk lijkt om je ex te vergeven?

Wat is vergeving?

Vergeving is het proces waarbij je gevoelens, gedachten en gedrag minder negatief (rancuneus, vijandig, afstandelijk) en meer positief (welwillend, inschikkelijk, vriendelijk) worden jegens degene die je gekwetst heeft. Vergeving is wat anders dan het gebeurde vergeten of de ander goedpraten. Het is ook wat anders dan verzoening, want dat betekent dat de relatie met de ander daadwerkelijk hersteld wordt. Je hoeft helemaal geen vrienden te worden. Vergeven is terdege beseffen dat je gekwetst of beschadigd bent door de ander, maar dit toch niet langer uiten in negatieve gevoelens, gedachten en gedrag. Eigenlijk verlicht je jezelf. Je bent niet langer het slachtoffer van de ander, maar neemt je eigen verantwoordelijkheid.

De zin van vergeving

Vergeving heeft een positief effect op geest en lichaam. Negatieve gevoelens zijn slecht voor je. Als iets goed voor je is, is dat automatisch ook goed voor je kinderen. Vergeving leidt ook tot een betere verhouding met je ex en ook dat is weer goed voor je kinderen. De grote vraag is natuurlijk; hoe doe je dat iemand vergeven, die je veel pijn heeft gedaan?

Vlak na de scheiding

In het begin (de crisisfase) zijn ouders vooral gericht op zelfbehoud en doen ze alles om gewoon te kunnen blijven functioneren. In deze fase wordt de schuld vooral aan de ander toegeschreven en is er sprake van hevige emoties, die kunnen leiden tot onredelijk gedrag. Vergeving is nu misschien wel teveel gevraagd.

Na een tijdje

Naarmate de tijd verstrijkt zijn mensen over het algemeen geneigd om minder de rol van slachtoffer aan te nemen, het leven wordt gereorganiseerd en mensen passen zich aan aan de nieuwe omstandigheden. Er komt meer ruimte voor het onderzoeken van het eigen aandeel in de scheiding. Je kunt andere dingen gaan denken. “Mijn ex is vreemdgegaan omdat hij zich ongelukkig voelde in de relatie en hij het gevoel had dat er te weinig rekening werd gehouden met zijn behoeften” zal meer tot vergeving leiden dan de gedachte “hij is vreemdgegaan omdat hij onbetrouwbaar is en alleen aan zichzelf denkt”. De stap die gezet moet worden is dat een persoon de ex niet langer ziet als slecht persoon die alleen maar schade berokkent, maar als een mens met fouten en tekortkomingen. Er kan een begin gemaakt worden met vergeving.

De tijd om te vergeven is aangebroken

Vergeving komt pas echt in de latere fasen van het verwerkingsproces in beeld. Je kunt er in je eentje aan werken, maar begeleiding door een goede therapeut of coach kan het proces versnellen. Twee zaken zijn belangrijk om te kunnen vergeven. Ten eerste moet je je eigen aandeel in de scheiding gaan zien en ten tweede moet je gaan inzien dat vergeving jezelf en de kinderen ten goede komt.

Je eigen aandeel

Maak een realistisch beeld over de voorbije relatie, de ex-partner en de scheiding. Het is belangrijk om je eigen aandeel in de relatieproblemen die tot een scheiding hebben geleid te begrijpen en te erkennen. Maar je kunt ook gaan kijken naar wat de scheiding je heeft opgeleverd. Welke positieve dingen zijn er nu, die er eerst niet waren?

Voor jezelf en je kinderen

Vergeven doe je niet doet voor je ex, maar vooral voor je zelf en je kind. Jullie hebben last van jouw boosheid en rancune, je ex heeft daar over het algemeen geen boodschap aan. Kinderen zijn gebaat  bij een goed, of op z’n minst neutraal contact tussen ouders.

Vergeven is hard werken en vraagt om wilskracht. Eén nieuwe gebeurtenis of herinnering kan tot een tijdelijke terugval leiden. Eén telefoontje waar net het verkeerde wordt gezegd en bent weer woedend.  Maar uiteindelijk loont het om te leren vergeven.

Het is goed om fouten te maken, want dan krijg je meer begrip voor de fouten die anderen maken.

Rutten & Marianne Mediation/Echtscheiding Nijmegen

Ontleend aan: Dr. Esther Kluwer, Vergeving na scheiding: heeft dat (nog) zin? Tijdschrift Conflicthantering, nr. 1 2012.